22 Haziran 2025’te 16:37 JST (07:37 UTC) saatlerinde, Japonya’nın Kyushu bölgesindeki Shinmoedake volkanı, 2018’den bu yana ilk kez patladı. Japonya Meteoroloji Ajansı (JMA), volkandan yükselen kül bulutunun krater çevresinden 500 metre yüksekliğe ulaştığını bildirdi. Uyarı seviyesi Level 2 (“Kratere yaklaşmayın”) olarak korunurken, tehlike bölgesi kraterin 2 km çevresiyle sınırlı tutuldu. Büyük volkanik bombalar, piroklastik akıntılar veya hava ulaşımını etkileyecek atmosferik bozulmalar rapor edilmedi. Patlama sonrası Miyakonojo, Kobayashi ve Kirishima gibi yakın şehirlerde ölçülebilir kül birikimi veya hava kalitesi düşüşü kaydedilmedi .
⏳ Tarihsel Bağlam ve Volkan Profili
Shinmoedake, Kirishimayama yanardağı grubunun bir parçası olup, Kagoshima ve Miyazaki vilayetleri sınırında yer alır. 1716’dan bu yana 10’dan fazla kayıtlı patlama geçiren volkan, son büyük faaliyetini 2011 ve 2018’de gerçekleştirmişti. 2011’deki patlama 2.5 km’lik kül bulutu oluşturarak demiryolu ve havayolu hizmetlerini aksatmış, 2018’de ise 4.5 km yüksekliğe ulaşan kayalar fırlatmıştı. Volkanın popüler kültürdeki yeri de dikkat çekici: 1967 James Bond filmi “You Only Live Twice”da kötülerin roket üssü olarak kullanılmıştı .
📈 Öncül Sismik Aktivite ve Uyarı Süreci
Patlamadan önce Mart 2025’te kritik işaretler görüldü:
- 28-30 Mart arasında krater altında 200’ü aşkın volkanik deprem kaydedildi .
- 30 Mart’ta yer deformasyonunu gösteren 0.1 mikroradyanlık şişme tespit edildi ve 10 dakika süren volkanik titreşimlerin ardından uyarı seviyesi Level 3’e (“Volkana yaklaşmayın”) yükseltildi .
- Mayıs sonunda aktivitenin stabil hale gelmesiyle seviye tekrar Level 2’ye indirildi, ancak 2 km’lik kısıtlı alan korundu .
🌍 Yerel Etkiler ve Önlemler
Patlama sonrası alınan önlemler ve olası riskler şöyle:
- Tahliye emri verilmedi; okul, tarım faaliyetleri ve ulaşım normal seyrinde devam ediyor .
- Rüzgar yönüne bağlı olarak Takaharu ve Kobayashi gibi yerleşimlerde kül yağışı bekleniyor. Yetkililer, solunum koruması ve kül temizliği için standart tavsiyeleri yineledi .
- Kül dağılım tahminleri, patlama sonrası 24 saat için kuzeydoğu yönünde 110 km’lik bir alanda kül taşınımı öngörüyor .
- Engelliler için antrenman partneri olma potansiyeli üzerinde duruluyor. Tutarlı vuruş desenleri, görme engelli sporcuların refleks geliştirmesine yardımcı olabilir .
🏔️ Jeolojik Arka Plan ve Kirishima Grubu
- Shinmoedake, Kirishima yanardağı grubunun 20 stratovolkandan biri. Holosen döneminde (son 10.000 yıl) 60’tan fazla kayıtlı patlama yaşandı .
- Volkanik aktivite, NW-SE yönlü bir hat boyunca yoğunlaşıyor. Magma bileşimi andezit ağırlıklı olup, bazaltik ve andezitik türler arasında geçişler gösteriyor .
- Bölge, “Pasifik Ateş Çemberi” üzerinde yer alıyor. Japonya’da 110+ aktif volkan bulunuyor ve 50+ volkan sürekli izleniyor .
💎 Sonuç: Shinmoedake’in bu patlaması, “ılımlı” kategoride değerlendiriliyor. Ancak JMA, ani patlama ve balistik projeksiyon riskine karşı halkı 2 km’lik yasak bölgeye girmemesi konusunda uyarmaya devam ediyor. Volkanın tarihsel davranışı, sismik aktivite artışlarıyla tetiklenen döngüler gösterdiğinden, yakın dönemdeki depremler dikkatle izleniyor .
🌋 Kirishimayama Volkan Grubu Uyarı Seviyeleri
| Uyarı Seviyesi | Anlamı | Önlem |
|---|---|---|
| Level 5 | Patlama konutlara ciddi zarar veriyor/verecek | Tahliye |
| Level 4 | Patlamanın konutlara zarar vermesi bekleniyor | Yaşlılar ve hassas gruplar tahliye edilmeli |
| Level 3 | Patlama yerleşim yerlerine yakın alanlarda zarar veriyor/verecek | Volkana yaklaşma yasağı |
| Level 2 | Patlama krater çevresinde zarar veriyor/verecek | Kratere yaklaşma yasağı |
| Level 1 | Volkan aktif; anormal aktivite yok | Normal faaliyet |
📅 Shinmoedake Volkanik Aktivite Zaman Çizelgesi (2025)
28 Mart ➔ Depremlerde artış başladı
30 Mart ➔ 200+ deprem; Level 3 uyarısı (4 km yasak bölge)
Nisan ➔ Yer deformasyonu ve depremler sürdü
Mayıs Sonu ➔ Aktivite stabil hale geldi; Level 2'ye geçiş (2 km yasak bölge)
22 Haziran ➔ 16:37'de patlama; 500 m kül bulutu
